Xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống mang đậm hương vị của người Tày. Món xôi này không chỉ đẹp mắt mà còn thơm ngon và có ý nghĩa sâu sắc. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách bày xôi ngũ sắc một cách đẹp mắt như người Tày.
Tìm hiểu xôi ngũ sắc người Tày
Xôi ngũ sắc, còn được gọi là cơm đen cơm đỏ, là một món ăn truyền thống không thể thiếu trong các dịp lễ, tết của người Tày. Xôi ngũ sắc có năm màu chính là trắng, đỏ, xanh, tím vàng, được tạo màu tự nhiên từ các loại lá cây và củ quả có sẵn ở địa phương. Mỗi màu sắc của xôi đều có ý nghĩa riêng, tượng trưng cho những ước mơ về hạnh phúc, sự no đủ, và mùa màng tốt tươi.
Nguyên liệu làm xôi ngũ sắc
- Gạo nếp nương: 1,5kg
- Muối tinh, đường
- Dầu ăn
- Tạo màu đỏ: gấc chín, củ dền, thanh long đỏ
- Tạo màu vàng: nghệ tươi
- Tạo màu xanh lam: hoa đậu biếc
- Tạo màu tím: lá cẩm tím
- Tạo màu xanh lá cây: lá dứa
Cách nấu xôi ngũ sắc từ rau củ
Ngâm gạo nếp
- Gạo nếp chọn loại nếp nương, hạt to tròn đều nhau, căng mẩy. Đặt gạo vào nước và ngâm 6 tiếng, hoặc qua đêm để gạo mềm.
- Sau khi ngâm, tiếp tục làm sạch gạo và đãi hết nước chua, lưu ý không nên bóp mạnh gạo để tránh làm gãy hạt.
Tạo màu xôi ngũ sắc
-
Chia gạo ngâm thành các phần đều nhau. Số phần gạo tương ứng với số màu xôi bạn muốn tạo ra.
-
Ngâm mỗi phần gạo cùng với nước cốt màu trong ít nhất 2 giờ để gạo lên màu.
-
Xem ảnh tại Cá Tầm Giống
Cách tạo màu cho xôi ngũ sắc
-
Xôi màu đỏ:
- Cách 1: Bạn có thể sử dụng thịt gấc bóp cùng một thìa rượu để tạo màu đẹp hơn. Sau đó, trộn gấc với gạo nếp đã ngâm và tiếp tục nấu chín như bình thường.
- Cách 2: Sử dụng nước ép hoặc nước từ thanh long đỏ để ngâm gạo. Lưu ý, đun nước thanh long cho hơi sệt rồi mới ngâm gạo để xôi đẹp màu.
-
Xôi màu xanh lam:
- Sử dụng hoa đậu biếc tươi hoặc khô để đun sôi với nước. Lấy nước hoa đậu biếc này để ngâm gạo nếp và tiếp tục nấu chín.
-
Xôi màu vàng:
- Cách 1: Giã hoặc xay nhuyễn 3 củ nghệ, thêm nước và lọc lấy nước cốt để ngâm gạo.
- Cách 2: Hòa quả dành dành khô hoặc bột dành dành với nước để tan và lấy nước ngâm gạo.
-
Xôi màu xanh lá cây:
- Cách 1: Xay một nắm lá dứa với nước và lọc lấy nước cốt. Sau đó, ngâm gạo nếp trong nước cốt lá dứa và thêm vài lá sấu để tăng độ xanh đẹp.
- Cách 2: Pha nước cốt từ nghệ và nước hoa đậu biếc theo tỉ lệ 1:1 để có màu xanh thẫm. Sau đó, ngâm gạo nếp trong nước cốt này và tiếp tục nấu chín.
-
Xôi màu tím:
- Luộc lá cẩm tím khoảng 10 phút, lấy nước để nguội và ngâm gạo nếp trong nước này trước khi nấu.
-
Xem ảnh tại Cá Tầm Giống
Đồ xôi ngũ sắc
-
Đồ xôi có thể được nấu bằng chõ đồ, xửng tup, nồi đồ xôi… Bạn có thể dùng đồ nấu nào bạn có sẵn.
-
Cho nước vào nồi dưới với lượng nước chỉ bằng 1/3 chiều cao của nồi. Điều này giúp tránh bị tràn khi nước sôi và làm xôi ướt nhão.
-
Trình bày xôi ngũ sắc
-
Xem ảnh tại Cá Tầm Giống
-
Xôi ngũ sắc có thể được trình bày theo nhiều hình dạng khác nhau để tạo điểm nhấn. Bạn có thể dùng khuôn trái tim, khuôn hoa, hoặc khuôn chữ Hỷ để bày xôi ngũ sắc. Đảm bảo xôi có hạt căng mẩy, bóng, màu sắc tươi tự nhiên và thơm ngon. Xôi ngũ sắc không chỉ ngon miệng mà còn tượng trưng cho sự ấm no đầy đủ, chung thuỷ và hạnh phúc trong gia đình.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cách làm xôi ngũ sắc và các mẹo để tạo màu xôi đẹp tự nhiên nhất, hãy ghé thăm Cá Tầm Giống. Chúc bạn thành công và có những bữa xôi ngon lành!
