Cây tầm bóp, còn được gọi là cây lồng đèn hay cây thù lù canh (Physalis angulata L.), là một loại cây thuộc họ cà (Solanaceae) có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Tại Việt Nam, cây tầm bóp rất phổ biến, mọc hoang trên các bờ ruộng, bãi cỏ, đất hoang hay ven đường.
Quả tầm bóp có hình cầu, bọc bên ngoài bởi một lớp lá giống như cái lồng đèn. Khi chín, quả có màu cam đỏ và bên trong là hạt hình thận. Quả tầm bóp có vị chua chua, hơi đắng nhưng lại rất ngon và có thể được ăn sống, nấu chín hay chế biến thành mứt, thạch.
Giá trị dinh dưỡng
Quả tầm bóp cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin. Mỗi lần tiêu thụ 140g quả tầm bóp, bạn sẽ được cung cấp:
- 3,92 mg vitamin B3
- 1,4 mg sắt
- 15,4 mg vitamin C
- 0,154 mg vitamin B1
- 15,68 g carbohydrate
- 56 mg phốt pho
- 50 µg vitamin A
- 2,66 g protein
- 0,056 mg vitamin B2
- 0,98 g tổng chất béo
- 13 mg canxi
Tác dụng của quả tầm bóp
1. Hỗ trợ hệ thống miễn dịch
Một cốc quả tầm bóp chứa hơn 50% giá trị hàng ngày của vitamin C. Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, vitamin C còn có vai trò trong việc hình thành collagen, giúp lành vết thương. Cùng với đó, nó còn giúp cơ thể hấp thụ sắt và tạo ra các chất chống oxy hóa khác như vitamin E.
2. Chống viêm và ung thư
Tầm bóp chứa withanolides, một loại steroid có khả năng chống lại viêm nhiễm, như viêm khớp, lupus và viêm ruột (IBD). Nghiên cứu cũng cho thấy withanolides có thể ngăn ngừa và điều trị ung thư bằng cách tiêu diệt các tế bào ung thư cụ thể.
3. Tốt cho xương
Ăn quả tầm bóp giúp cung cấp canxi cần thiết cho xương. Canxi không chỉ quan trọng trong quá trình hình thành và duy trì xương, mà còn có vai trò trong việc co cơ, điều hòa nhịp tim, sản xuất hormone và hỗ trợ mạch máu khỏe mạnh.
4. Cải thiện sức khỏe tiêu hóa
Quả tầm bóp giàu chất xơ pectin, là một nguồn chất xơ dồi dào. Chất xơ giúp di chuyển thức ăn qua ruột già, ngăn ngừa táo bón và làm cho phân mềm hơn, dễ dàng đi qua hệ tiêu hóa.
5. Giúp mang thai khỏe mạnh
Sắt là một chất dinh dưỡng quan trọng cho phụ nữ mang thai. Quả tầm bóp cung cấp lượng sắt cần thiết để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của phụ nữ mang thai, giúp duy trì sức khỏe cho bà bầu.
6. Giảm đau khớp
Một trong những thành phần của quả tầm bóp là niacin (vitamin B3), có khả năng tăng lưu lượng máu đến các vùng khớp, giúp giảm đau do viêm khớp.
7. Cải thiện khả năng nhận thức
Tầm bóp có tác dụng chống oxy hóa nhờ lượng vitamin C khổng lồ trong nó. Vitamin C còn loại bỏ mảng bám tích tụ, giúp cải thiện khả năng nhận thức, tăng trí nhớ và khả năng tập trung.
8. Cải thiện thị lực
Việc tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin A như tầm bóp, cà rốt giúp cải thiện thị lực. Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt và ngăn ngừa các tình trạng như bệnh quáng gà.
Cách chế biến quả tầm bóp
Tất cả các bộ phận của cây tầm bóp như quả, lá, thân và rễ đều có thể được chế biến thành món ăn hoặc làm thuốc. Riêng với quả tầm bóp, có thể chế biến theo một số cách sau:
Làm mứt tầm bóp:
Chuẩn bị: 1 kg tầm bóp, 400 g đường, 70 ml mật ong, 1/2 cây quế, 2 thìa nước cam, 2 thìa nước cốt chanh.
- Rửa sạch tầm bóp và để ráo.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi, khuấy đều và đun sôi trong 3-4 phút.
- Giảm lửa xuống và nấu thêm 25-30 phút cho đến khi mứt sền sệt, sau đó đun thêm 5 phút để đạt được độ dẻo.
- Tắt bếp và để mứt nguội, sau đó đậy kín trong lọ.
Ngoài làm mứt, quả tầm bóp còn có thể được dùng tươi trong các món salad, sinh tố hoa quả hoặc trang trí cho các món bánh.
Nguồn: Cá Tầm Giống
