Mẻ là một loại gia vị dân dã đặc trưng của Việt Nam, có vị chua thanh, thơm dịu nhẹ. Nó được sử dụng phổ biến trong các món canh, bún, riêu và góp phần tạo nên hương vị hấp dẫn cho món ăn.
I. Mẻ – gia vị dân dã của Việt Nam
1. Lợi ích của mẻ
Mẻ chứa nhiều axit amin và nấm men, giúp bổ sung cho cơ thể các chất dinh dưỡng có lợi. Nó còn tăng tiết dịch vị, kích thích ăn ngon và tốt cho hệ tiêu hoá.
2. Một số lưu ý khi sử dụng mẻ
- Ăn quá nhiều mẻ có thể gây tiêu chảy và đau bụng do cơ thể dư thừa axit lactic.
- Những người bị đau dạ dày, viêm loét dạ dày không nên ăn món có mẻ chua.
- Mẻ cần được lên men đúng cách để tránh sinh ra vi khuẩn và nấm mốc. Nấm mốc lên men trong quá trình lên mẻ có lợi cho sức khoẻ, nhưng nấm mốc lên men trong cơm trước khi làm mẻ sẽ gây hại.
- Bạn cần phân biệt kỹ mẻ bị mốc. Mẻ bị mốc thường không có mùi thơm, màu sắc khác lạ và không có vị chua tự nhiên.
II. Cách làm mẻ tại nhà
1. Nguyên liệu làm mẻ
- Gạo: 1kg
- Nước ấm
- Hũ thủy tinh hoặc lọ sành, sứ
2. 3 công thức làm mẻ chua đơn giản
2.1 Làm mẻ từ cơm nát và nước cơm (dùng được sau 2 tuần)
- Bước 1: Gạo vo sạch, cho nước nhiều hơn nấu cơm bình thường để được cơm nát.
- Bước 2: Khi nước sôi, chắt nước cơm vào một hũ thủy tinh sạch.
- Bước 3: Cơm đã chín, đợi cơm nguội, cho cơm vào hũ thủy tinh cùng nước cơm. Cơm sẽ sâm sấp mặt nước cơm trong hũ, đậy kín là được.
- Bước 4: Đợi 2 tuần, mở hũ ra kiểm tra. Mẻ là phần nước cơm có mùi chua trong hũ. Lọc nước mẻ ra, để trong một chiếc bình thủy tinh khác để dùng dần.
2.2 Cách làm mẻ từ cơm nát ủ kín
Nếu bạn muốn nhanh hơn và có thể sử dụng mẻ sau 1 tuần, làm theo cách này.
- Bước 1: Nấu cơm nát như cách làm trước đó.
- Bước 2: Khi cơm nguội, trộn cơm với một ít nước ấm. Dùng tay bóp đều để hạt cơm nát và cho vào hũ thủy tinh, đậy kín.
- Bước 3: Ủ cơm trong khoảng 1 tuần cho đến khi cơm lên men. Khi nấu ăn, lọc lấy nước mẻ để dùng.
Chú ý: Bạn có thể xin cục mẻ ở ngoài quán ăn, chỉ cần bỏ cục mẻ vào ủ với cơm đã bóp thì sẽ rút ngắn thời gian lên men.
2.3 Cách làm mẻ từ cơm nguội và sữa chua
Cách này là cách nhanh nhất, sau 2 ngày là có thể sử dụng. Bạn cần chuẩn bị thêm một hũ sữa chua bán sẵn tại các cửa hàng tạp hóa.
- Bước 1: Để 1 hộp sữa chua ở nhiệt độ phòng từ sáng đến chiều, men chua trong sữa chua sẽ tự phát triển.
- Bước 2: Cho cơm nát vào bát lớn, trộn với 1 thìa cà phê đường và nước ấm. Sau đó, đổ sữa chua đã lên men, đảo đều và đậy kín.
- Bước 3: Bỏ hỗn hợp cơm nát đã trộn vào nồi cơm điện để ủ trong nhiệt độ từ 38 – 40 độ C. Ủ 2 ngày rồi kiểm tra, có mùi chua dịu là được.
III. Yêu cầu thành phẩm mẻ và mẹo nhỏ khi làm mẻ
1. Yêu cầu thành phẩm mẻ
Mẻ sau khi được ủ men từ 1 – 2 tuần là có thể sử dụng và bảo quản từ 2- 3 tháng. Một hũ mẻ ngon là mẻ phải trắng, khi ray phải mịn, thơm dịu, chua thanh và không chua gắt. Khi nấu cùng canh cá, canh cua, món ăn phải có mùi thơm đặc trưng, làm dậy lên hương vị món ăn.
2. Mẹo nhỏ cách làm mẻ chua ngon, không bị mốc
- Nên đựng mẻ bằng lọ, hũ thủy tinh, sành, sứ thay vì trong lọ nhựa để tránh quá trình lên men của mẻ có thể giải phóng các độc tố trong nhựa.
- Nếu bạn có máy ủ sữa chua, cho mẻ vào máy ủ để thời gian lên men nhanh hơn.
- Khi làm mẻ, cần đảm bảo cơm không bị nấm mốc và các dụng cụ sạch sẽ, đã được tiệt trùng bằng nước sôi.
- Nếu lọ mẻ bị nấm mốc, cần bỏ ngay, không sử dụng.
Với 3 cách làm mẻ tại nhà đơn giản này, hy vọng bạn đã lựa chọn ra cách làm mẻ phù hợp nhất để có một hũ mẻ thơm ngon trong căn bếp của nhà mình. Bạn có thể tham khảo thêm những món ăn nấu cùng mẻ rất ngon mà PasGo đã chia sẻ. Chúc bạn thành công! Ngoài ra, nếu bạn chưa biết hôm nay ăn gì, hãy tham khảo công thức nấu ăn trên Blog PasGo – Món ngon & Công thức hoặc tham khảo các nhà hàng ngon trên PasGo – Đặt chỗ & Ưu đãi.
Phương Huệ & Minh Phương.
